مقدمه
بحث در مورد روابط انسان و طبيعت يك بحث قديمي است. آيا انسان براي اين خلق شده است كه بر طبيعت غلبه كند، آقا و صاحب آن شود يا اينكه به دليل جنگ عليه طبيعت ، ديوانه است. مدتهاي مديدي چنين مي‌انديشيدند كه طبيعت با نيروي فوق‌العاده تصفيه كننده و تنظيم كننده‌اش ، تعرضات انسان را هضم خواهد كرد و كشفيات علمي زيانهاي احتمالي پيشرفت را خنثي خواهد نمود، جهان افسار گسيخته است. جمعيت ، جنگل‌زدايي و مصرف انرژي با خطر برهم زدن نظم موزون و شگفت‌انگيز مكانيزم جهان ، سرعت مي‌گيرند. يك سرود محلي فرانسوي چنين مي‌گويد: آسيابان تو در خوابي ، آسيابت خيلي تند مي‌چرخد ... .
حفاظت از حيونات و گياهان بومي؛ چرا؟
انسان هوشمند ... يا انسان ويرانگر؟ جد گاو اهلي امروزي در سال 1627 در لهستان كشته شد. گورخر كواگاي معروف نيز كه به واسطه پوشش پوستش نيمه اسب و به واسطه گردنش نيمه گورخر بود، در سال 1880 در آفريقاي جنوبي ناپديد شد. گاهي اوقات هيچ چيز جلوي خشم ويرانگر انسان را نمي‌گيرد. سازمان بين المللي حفاظت از طبيعت تعداد 5 هزار جانور را در فهرست قرمز انواع مورد تهديد قرار داده است.
شايد بعضي بگويند: خوب ، كه چي؟ مگر دايناسورها حدود 655 ميليون سال پيش ، از كره زمين محو نشدند؟ مسلما بلاياي طبيعي يا تغييرات آب و هوايي باعث دگرگونيهاي مهمي در ميراث جانداران ما شده‌اند. آيا اين مي‌تواند دليلي باشد براي آنكه ، انسان به شخصه ، مصيبت فقر و حتي انهدام جهان زنده را سازماندهي كند؟
|
|
ضرورت حفاظت از موجودات زنده
ضرورت حفاظت از موجودات زنده ، دست كم به چهار دليل است.
زنجيره حيات
جهان زنده زنجيره حياتي باور نكردني‌اي است كه نابودي حتي يك حلقه آن بدون كيفر نمي‌ماند. جانوران محتاج گياهان هستند كه قادرندانرژي خورشيدي را به غذا تبديل كنند. گياهان براي انتقال دانه‌هاي گرده و بارور كردن آنها ، محتاج جانوران هستند و بقاي جانوران منوط است به بقاي طعمه‌هايشان.
يك گنجينه درماني
پزشكان ، هزاران گياه را در آمازون ، هند ، آسياي جنوب شرقي و چين به طريقه سنتي استفاده مي‌كنند. جانوران بويژه آبزيان منشا داروهاي بسيار زيادي هستند. 80 درصد از جمعيت كشورهاي در حال توسعه با داروهاي طبيعي معالجه مي‌شوند.
يك انبار وسيع
مواد خوراكي و محصولات كشاورزي ما به تنوع زيستي وابسته‌اند. طبيعت مخزن بزرگ مواد خوراكي است كه هنوز چندان مورد استفاده قرار نگرفته است. انسان در انتخاب مواد غذائيش كاملا محافظه‌كار است.
معدني براي صنعت
نشاسته‌ها ، شيره بعضي از نباتات ، روغنهاي گياهي ، چربيهاي گياهي يا حيواني ، دير زماني است كه مورد استفاده تمامي شاخه‌هاي صنعت قرار مي‌گيرند. گياهاني مانند نيشكر ، چغندرقند و گندم ، اميدهاي شناخته شده انرژي سبز هستند.
بهره برداري مفرط از انواع جانوران
علت تهديد بيش از 3/1 از انواع موجودات ، بهره برداري مفرط از آنهاست. انسان براي تهيه كالاهاي مفيد ، لوزام زيبايي يا كالاهاي جالب توجه ، انواع موجودات را به شيوه‌اي كنترل نشده مورد بهره برداري قرار داده است. عاج فيلها ، شاخ كرگدنها ، پوست تمساحها ، كاسه لاك‌پشتان حيوانات آزمايشگاهي و ... جنسهاي تجارتهاي پرسود هستند. جانوران تنها موجوداتي نيستند كه مورد بهره برداري مفرط واقع شده‌اند. بهره برداري از جنگل باعث كاهش و حتي نابودي انواع گياهان شده است. 
چگونه از طبيعت حمايت كنيم؟
حفظ پاركها
يكي از طرق نجات انواع موجودات و مسكن طبيعي آنها عبارت است از ايجاد حفاظتگاهها يا پاركها ، اولين قانون در بسياري از پاركها به حمايت و نگهداري مربوط مي‌شود. براي احيا زنجيره حياتي كه شامل حيوانات شكاري و طعمه‌ها مي‌شود، بسياري از انواع موجودات كمياب بايد دوباره وارد شوند. گاهي اوقات لازم است كه انسان به بعضي از انواع موجودات مزاحم نظم دهد و بالاخره نبايد فراموش كرد كه محيط طبيعي غالبا نياز به نگهداري دارد.
حفاظتگاههاي گياه شناسي و باغ وحشها
هنگامي كه يكي از انواع موجودات در مرز نابودي قرار دارد، مي‌توان با انتقال آن به خارج از مسكن طبيعي و قرار دادن آنها در يك حفاظتگاه گياه شناسي يا در يك باغ وحش در صدد نجات نهايي آن برآمد. در فرانسه ، چهار حفاظتگاه گياه شناسي وجود دارد.
مقررات
حفاظت از طبيعت مي‌تواند از سه طريق زير انجام شود. حمايت قانوني از انواع موجودات ، حمايت قانوني از محل‌هاي ويژه ، فضاها ، حفاظتگاهها و ... ، سلاح قدرتمند ، اما گرانقيمت خريد زمين ، در فرانسه سازمان حفاظت محيط زيست در طي 15 سال ، 6 درصد از طول سواحل دريايي يا درياچه‌اي را خريداري كرده است.
شش اهرم براي عمل
قوانين
قانون مربوط به موسسات ناسالم يا خطرناك به سال 1917 بر‌مي‌گردد. قوانين متعدد جالب توجه در زمينه‌هاي مختلف مربوط به محيط زيست پايه گذاري شده است، بويژه قوانين 1961 و 1980در مورد آلودگي آب ، 1975 در مود فضولات ، 1985 در مورد كوهستان ، 1986 در مورد ساحل درياها 1987 در مورد خطرهاي جدي ديگر. اگر اين قوانين به نحو احسن اجرا شوند و ميان مجريان قوانين همكاري و هماهنگي وجود داشته باشد، مي‌توان تا حدودي به حفظ محيط زيست اميدوار بود.
انگيزه هاي اقتصادي يا مالياتي
چهار نوع انگيزه اقتصادي مالياتي به اجرا در آمده‌اند. وضع مالياتي براي جريمه كردن كالا يا فعاليت‌هايي كه براي محيط زيست نامساعد هستند، كاهش ماليات يا پرداخت سوبسيد براي كالاهايي كه از آلودگي محيط زيست مي‌كاهند مانند بنزين بدون سرب و انگيزه‌هاي ديگر.
شهروندان و انجمنهاي فعال
دولت يا اجتماعات محلي ممكن است در وظيفه خود در حفاظت از محيط زيست اشتباه كنند. يا كم‌كاري كنند. بنابراين در صورت فقدان دولت قدرتمند شهروندان خودشان بايد بسيج شوند تا بتوانند از محيط زيست حمايت كنند.
- آموزش محيط زيست: قوانين ماليات‌ها ، نمي‌توانند شهروندان را مجبور به محترم شمردن محيط زيست كنند. مگر آنكه اين احترام از طريق آموزش به آنها القا شود.
تحقيقات علمي
مسلما ، فقدان اطمينانهاي علمي ، مسئولين سياسي يا اقتصادي را از اتخاذ تصميم‌ها و ازپش بيني نامعلوم ، معاف نمي‌كند. تحقيق علمي مربوط به محيط زيست بسيار ضعيف است. دو كشور متحده آمريكا و آلمان 60 درصد از تحقيق جهاني در زمينه محيط زيست را به خود اختصاص مي‌دهند. در سطح اروپا بسياري از برنامه‌هاي جامعه اقتصادي در مورد محيط زيست است.
اقدام بين المللي
زمين يكي است اما جهان چنين نيست. اين فرمول يادآوري مي‌كند كه بشر كشتي‌سوار است. اما به تعداد دولتها ، كاپيتان وجود دارد. به لطف خدا ، ضرورت همكاري بين‌المللي در آغاز قرن 21 ، تشديد شده است.